Er was weliswaar geen eten te vinden, maar aan bloemen geen gebrek op 5 mei 1945 aan de kerkwerf in Voorschoten |
Ongelooflijk dat een dodenherdenking wordt zien als een vorm
van “werk”. Wat doen die christenen tijdens de kerkdienst anders? Zijn ze daar niet
bezig met “overdenken” en “danken”. Want dat is het toch eigenlijk! Danken voor
onze vrijheid. Die hebben we niet (alleen) aan Onze Lieve Heer te danken. Onze
vrijheid is ons niet gratis en afwachtend komen aanvliegen. Die danken we aan al die dappere, moedige mannen en vrouwen, jongens en
meisjes die opstonden voor onze vrijheid. Jongens die terechtkwamen – zo konden
we gisteren zien – bijvoorbeeld in de dodencellen van het Oranjehotel.
Als ik vroeger naar Scheveningen fietste dan kwam ik langs
het Oranjehotel. Wij noemden het ook wel de “Gé van Génis”. Een uitspraak uit de familie, ik weet niet
meer of de bedenker zelf ook bewoner was van het Oranjehotel in die tijd, maar ik
denk van wel.
In ieder geval zat mijn eigen oom Leo, mijn doktor Faust, in
het Oranjehotel tijdens de laatste maanden van de oorlog. De bevrijding kwam voor hem letterlijk net op tijd. Met dorpsgenoten uit het verzet was hij opgepakt. Hij was in de veronderstelling
dat ze op zoek waren naar hem als leider van het verzet van Voorschoten en
vertelde wie hij was. In plaats van de beoogde vrijlating van zijn vrienden,
werd het hun dood en zijn redding.
In de nacht van 11 op 12 maart 1945 werd hij uit zijn cel
gehaald en naar een dodencel gebracht om met 39 anderen te worden gefusilleerd.
Het bevel volgde om te wachten met zijn executie. De executie van uiteindelijk
39 mannen was bedoeld als een represaille vanwege de aanslag op Rauter. http://nl.wikipedia.org/wiki/Aanslag_op_Hanns_Rauter.
Hij werd vervangen door een lotgenoot . Het aantal van 39 of 40 spreekt
elkaar enigszins tegen tussen het verhaal van oom Leo en dat op Wikipedia. Feit
is dat hij het kon navertellen. Het bericht van de Sicherheitsdienst in
Rotterdam luidde als volgt: “Der Bijl
muss warten; er kann noch manches erzählen. An Stelle des Bijl soll Johann de
Jong erschossen werden”.
Ze waren niet op zoek geweest naar “Der Bijl”. Maar ze hoopten
hem nog wat informatie te kunnen ontnemen alvorens ook zijn lot te bezegelen.
De vrijheid kwam echter tussenbeide. Of was dit aangestuurd door Onze Lieve
Heer? Dan is het in de lijn van de denkwijze van de christelijke dorpen maar
goed dat 5 mei 1945 op een zaterdag viel …
Ervaringen en bagage die wij als kinderen van eeuwige
vrijheid en vrede zonder ooit oorlog te hebben gekend, ons zelfs niet bij
benadering kunnen voorstellen.
Ik twijfel er niet aan dat in de christelijke dorpen
dezelfde dappere jonge mannen en vrouwen hebben geleefd. Hielden ze zich destijds
ook aan de zondagsrust? Ik geloof er NIETS van. Wat veel belangrijker is, wordt
voor het gemak “vergeten” door de nabestaanden of over het hoofd gezien. Als de
bevrijding er niet was gekomen was die zondagsrust er überhaupt (lekker Duits)
niet meer geweest. Dan was iedere vorm van geloof een verboden goed geworden en
hadden we allemaal vloeiend Duits gesproken.
Daarom doorbreek ik met liefde mijn zogenaamde zondagsrust.
Dank oom Leo en dank aan al die andere dappere mannen, vrouwen, jongens en
meisjes die zijn opgestaan om te vechten voor hun en onze vrijheid en dus ook
voor het recht op zondagsrust.
Tegelijkertijd doe ik een oproep voor behoud van de
dodencellen met het Oranjehotel. Men is voornemens dit monument te laten slopen.
Een monument moet een monument blijven. Zonder er binnen te zijn geweest, had het
zien van de beelden op tv zijn impact. Ze passen naadloos bij de foto’s van de
thuiskomst van mijn oom. Hoe hij door zijn zusjes en de dorpelingen werd binnen
gehaald. Op de foto met oma (zijn moeder) omringd door bloemen.
De jongen met
de aller blauwste kijkers van Voorschoten was levend huiswaarts gekeerd. Maar
hij voelde zich geen held. Hij voelde zich verrader van zijn vrienden en leefde
met het gevoel een van hen te hebben moeten zijn. Zonder schroom heeft hij zijn
herinneringen op papier gezet en gedeeld via boeken die hij schreef.
Herinneringen die nooit mogen worden vergeten gaan altijd
voor zondagsrust!
Mooie lay-out heeft je blog en (heel wat anders) wat bijzonder dat je zoveel oude foto's hebt! Een paar weken geleden ben ik naar de tentoonstelling: 100 voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog geweest en ik vond het confronterend om dingen met eigen ogen te zien, waar ik tot dan toe alleen maar van gehoord had/op tv gezien. De jodenster bijvoorbeeld. Daar moesten Joden voor betalen en ook nog een textielbon bij inleveren. Ik werd pissig met terugwerkende kracht.
BeantwoordenVerwijderenIk snap de zondagsrust ook niet: als je toch in de kerk zit, kun je je toch wel aan die stilte houden en de dienst aanpassen!
Hoi Mirjam, Dank voor je leuke reactie. Ik vond net jouw blog en je stukje over de fiets met houten wielen. Wist je dat ze in huis om de beurt op de fiets moesten/mochten om daarmee met behulp van de dynamo licht te maken op momenten dat er geen licht meer was?
VerwijderenIk ben opgegroeid met de verhalen uit eerste hand. Het vertellen zat mijn moeder en haar zussen en broers in het bloed. Het enorme aantal foto's dat er in hun familie is gemaakt is bizar. Zij gingen bijna vaker op de foto dan wij.
Jij hebt ook een leuk blog.